نظارت در قانون اساسی ج . ا . ایران
در قانون اساسی ما ، در مقدمه و تحت عنوان « شیوه حکومت در اسلام » آمده است :
« در ایجاد نهادها و بنیادهای سیاسی که خود پایه تشکیل جامعه است بر اساس تلقی مکتبی
صالحان عهده دار حکومت و اداره مملکت می گردند ( انٌ الارض یرثها عبادی الصالحون )
و قانونگذاری که مبیٌن ضابطه های مدیریت اجتماعی است بر مدار
قرآن
و
سنٌت
جریان می یاید . بنابر این :
نظارت دقیق و جدٌی از ناحیه اسلام شناسان عادل و پرهیزکار و متعهد ( فقهای عادل ) امری محتوم و ضروری است .
و چون هدف از حکومت ، رشد دادن انسان در حرکت بسوی نظام الهی است ( و الی الله المصیر ) تا زمینه بروز و شکوفائی استعدادها بمنظور تجلی خداگونگی انسان فراهم آید ( تخلفو باخلاق الله ) و این جز در گرو
مشارکت فعال و گسترده تمامی عناصر اجتماع در روند تحول جامعه
نمی تواند داشته باشد .
با توجه به این جهت قانون اساسی زمینه
چنین مشارکتی را در تمام مراحل تصمیم گیریهای سیاسی و سرنوشت ساز برای همه افراد اجتماع
فراهم می سازد تا در مسیر تکامل انسان
هر فردی خود دست اندر کار و مسؤول رشد و ارتقاء رهبری گردد .
که این همان تحقق حکومت مستضعفین در زمین خواهد بود
( و نریدان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمٌه و نجعلهم الوارثین ) . »
بنابر این :
مبنای نظارت بر قرآن و سنٌت است :
و ناظران عیارت خواهند بود :
1 - به طور محتوم : اسلام شناسان عادل و پرهیز کار و متعهد ( فقهای عادل )
2 - با مشارکت مردم به صورتی کاملا" مسؤولانه .