برنامه ریزی آموزشی (12)
9 - اهمٌ وظایف کاردانی برنامه ریزی آموزشی
5 – رسیدگی به امور خدمت وظیفه دانش آموزان و اقدام لازم
جهت رفع مشکلات محصلان در این زمینه :
د ر کشورهائی که خدمت وظیفه عمومی منحصر به پسران است چنین وظیفه ایدر خصوص دختران منتفی است ؛ و طبیعتا" چنین وظیفه ای از عهده ی کاردانانی که تنها به امور برنامه های آموزشی دختران می پردازند خارج است . لیکن در خصوص پسران لازم است که اولا" هر اقدامی که به منظور پیش بینی و پیشگیری مسائل خدمت وظیفه عمومی دانش آموزان لازم است توسط کاردان برنامه ریزی آموزشی به عمل آید ؛ ثانیا" در خصوص مسائلی که از لحاظ خدمت وظیفه عمومی دانش آموزان پیشآمد مینماید پاسخگو بوده با اقدامات و مکاتبات مربوطه به حلٌ آنها بپردازد . ثالثا" در زمان جنگ همیشه تجهیزات و تدارکات مربوط به بسیج معلمان ، کادر اداری و دانش آموزان در حوزه فعالیت خود را از نظر دور نداشته در صورت ضرورت بتواند در اسرع وقت به بسیج آنان بپردازد ؛ و نهایتا" برای انجام تمامی این امور ، آشنائی کافی به قوانین و مقررات خدمت وظیفه عمومی نسبتا" ضروری مینماید .
( ادامه دارد )
منبع : علیرضا آیت اللهی ( تدریس ) .برنامه ریزی آموزشی ، تدریس در برخی از دوره های مدیریت – کارشناسی و کاردانی برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش ؛ از جمله نهضت سواد آموزی .
برنامه ریزی آموزشی ، وظایف کاردانی ، امور خدمت وظیفه عمومی ، پاسخگوئی به مشکلات ، تدارکات بسیجی ، معلمان ، کادر اداری ، قوانین و مقررات خدمت وظفه عمومی
برنامه ریزی آموزشی (12)
9 - اهمٌ وظایف کاردانی برنامه ریزی آموزشی
4 – استخراج آمار و مطالب مورد نظر از اسناد و مدارک موجود :
وظیفه کمک کارشناسان از لحاظ جمع آوری اطلاعات و آمار به حدٌی مهم است که در برخی از تخصص ها ترجیح داده اند که کمک کارشناس را آمارگر بخوانند . جمع آوری اطلاعات کیفی نسبتا" ساده تر ؛ و کاربرد آنها نیز تقریبا" همیشگی است . امٌا اطلاعات کمٌی بسیار تغییر پذیر هستند و در هر مقطع زمانی برنامه ریزی با مقطع قبلی متفاوت شده اند . به همین دلیل است که هر سال یا هر چندسال یکبار با نیروئی متخصص و مجهز ، و هزینه ای نسبتا" سنگین ، به آمارگیری آموزشی اقدام می شود .
آمارگری ، محاسبات آماری ، بررسی کمٌیت ها و مقادیر ، و بطور کلٌی بررسیهائی که جنبه آماری – ریاضی دارند برعهده کاردان برنامه ریزی آموزشی است ؛ و از این رو بر وی فرض است که از لحاظ شناسائی های آماری ( علم آمار ) در ارتباط با جامعه و جمعیت مورد مطالعه ( جمعیت شناسی ) خود آموزش کافی دیده به حدٌ کافی مطالعه و تخصص داشته باشد .
( ادامه دارد )
منبع : علیرضا آیت اللهی ( تدریس ) .برنامه ریزی آموزشی ، تدریس در برخی از دوره های مدیریت – کارشناسی و کاردانی برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش ؛ از جمله نهضت سواد آموزی .
برنامه ریزی آموزشی ، وظایف کاردانی ، آمارگری ، کمک کارشناس ، اطلاعات کیفی ، اطلاعات کمٌی ، علم آمار ، جامعه شناسی ، جمعیت شناسی
برنامه ریزی آموزشی (12)
اهمٌ وظایف کاردانی برنامه ریزی آموزشی
3 – همکاری با کارشناس برنامه ریزی آموزشی در تعیین دروس و توزیع آن بین معلمان و کلاسها :
شاید بتوان ادعا کرد که وظیفه اصلی آموزش و پرورش در تعیین دروسی است که می بایست به دانش آموزان آموخته شود . هدف آموزش و پرورش بطورکلٌی ، در یک کشور ، و در یک ناحیه ، در تعیین دروسی است که میبایست آموخته شوند و اینکه کمٌ و کیف آنها چه باشد . از اینرو موارد زیر معمولا" در برنامه ریزی آموزشی نزد برنامه ریزان آموزشی ضروری می نمایند :
- اصول و فلسفه آموزش و پرورش
- جامعه شناسی اجتماع یا جامعه هائی که مورد آموزش قرار می گیرند
- تکنولوژی آموزشی مناسب آن جامعه
- روانشناسی و نظایر آنها
و آنگاه اصل بر این است که در برنامه ریزی آموزشی کشور به اصول زیر توجٌه شود :
- مرام و مذهب کشور
- اهداف اصولی رشد و توسعه و تعالی کشور
- سیاستها ، قوانین و مقررات و برنامه های اجرائی کشور
حتی در یک محدوده کوچک لازم است توجٌه شود که چه کسانی مورد آموزش قرار می گیرند ؟ . چه درسی در آموزش آنها ضروری و لازم است ؟ این دروس تا چه حدٌی و به چه کیفیتی مورد تدریس قرار می گیرند ؟ . کدام گروه از معلمان در صلاحیت آنند که این دروس را تدریس کنند ؟ . نحوه ی استخدام و به خدمت گرفتن این گروه از معلمان چگونه است ؟ چه ساعاتی از خدمت کدام معلمان را می توان به آموزش در آموزشگاه مورد نظر اختصاص داد ؟ و ....
و در همین زمانبندی خدمت معلمان و تدریس ایشان است که مرکز ثقل فعالیت کاردان آموزشی در انجام وظایف برنامه ریزی درسی ، به عنوان معاون برنامه ریزی آموزشی ، آغاز می گردد و سعی مینمایند که ساعات تدریس دروس را با ساعات خدمت معلمان تطابق دهند .
برنامه ریزی آموزشی (4)
طبقه بندی وظایف در آموزش و ÷رورش
فرض کنیم که وظایف آموزش و برورش کشور عبارت از وظایف نه گانه زیر بوده باشند :
- مطالعه و بررسی در زمینه ی مسائل آموزشی و ÷رورشی
- تهیه و تنظیم و اجرای برنامه های آموزشی
- تهیه و تنظیم و اجرای برنامه های ÷رورشی
- ایجاد تاسیسات آموزشی ابتدائی ، متوسطه ، و فنی و حرفه ای
- تربیت آموزگار ، دبیر و مربی
- صدور اجازه تاسیس مدارس غیردولتی و نظارت بر آنها
- توسعه و ترویج آموزش فنٌی و حرفه ای
- ریشه کن کردن بیسوادی
- تعیین ارزش تحصیلات تا سطح متوسطه
به منظور انجام وظایف در برنامه ریزی آموزشی نیاز به تشکیل سازمانها و واحد های اداری مربوطه ( تشکیلات اداری ) در چهارچوب کلٌی وزارت آموزش و ÷رورش می باشد . برنامه ریزی نظر به جنبه ی تخصصی خود ، علاوه بر نیاز به مدیران آگاه ، با تجربه ، متخصص و متعهد ، نیاز به تعدادی کافی از کارشناسان و کاردانان برنامه ریزی آموزشی دارد .
وظایف مدیران بطورکلٌی مشخص است . وظایف کارشناسان برنامه ریزی آموزشی نیز دقیقا" با عناصر علمی – نظری برنامه ریزی آموزشی ، سیاست ها و برنامه ریزی های عمومی کشور و بنابر این قوانین ، مقررات ، آئین نامه ها ، بخشنامه ها و سایر منابع برنامه ریزی آموزشی مطابقت دارد .
لیکن حدٌ و حدود وظایف کاردان برنامه ریزی آموزشی در کمک به کارشناس مربوطه چیست و تا کجاست ؟ .
در این مقطع ، ضرورت تشخیص و تقسیم کار بین کارشناس و کاردان مربوطه به سختی حس می گردد . زیرا اصولا" آنطور که باید و شاید تقسیم وظایف برحسب ÷ستهای سازمانی و نقش متصدیان آنها هنوز به صورتی کامل و آشکار مشخص نگردیده است . لذا وظیفه هر شاغل ÷ست سازمانی در چنین رسته ها و چنین سطوحی براساسِ عنوان ÷ست وی که تا حدٌی روشنگر طبیعت وظایف ÷ست است شناخته می شود . در اصل ، ابتدا بایدمجموعه مشخصی از وظایف و مسؤولیت هائی را که طبق موازین قانونیبه طور مستمر در یک سازمان اداری ، وزارتخانه یا مؤسسه دولتی انجام می گیرد تدوینو آنگاه جهت اجرا و انجام آن یک ÷ست سازمانی خاص ÷یشنهاد و تصویب شده و به وجود آمده باشد . در عمل نیز می بینیم که شرح وظایف یک ÷ست عبارتست از شرح مدونی که وظایف و مسؤولیتها و اختیارات شاغل ÷ست را روشن می سازد و رابطه سازمانی مستخدم را با مافوق خود و کارکنان تحت نظارت وی مشخص می نماید .
به منظور توضیح بیشتر این موضوع به » اصول لازم در تشخیص وظایف و تفکیک وظایف ، درجهت سازماندهی ، استخدام نیرو ، و طبقه بندی مشاغل می ÷ردازیم .
انجام وظایف ، تشکیلات اداری ، برنامه ریزی آموزشی ، وظایف کارشناسان ، وظایف کاردانان ، ÷ست سازمانی ، شرح وظایف ÷ست
برنامه ریزی آموزشی
تدریس شده در
دوره های مدیریت وزارت آموزش و پرورش
وظایف برنامه ریزی آموزشی
در بدو امر بنظر می رسد که وظایف برنامه ریزی آموزشی در سطوح کاردانی ، کارشناسی و مدیریت یکی است ؛ و به این تعبیر که وظایف کارشناسی و مدیریت اجرائی چندان تفاوتی با یکدیگر ندارد ، و با وظابف کاردانی نیز یکی است ؛ حال آنکه :
کاردان آموزشی
یک مجری صرف است و فقط می تواند و حق دارد که طبق قوانین و مقرران ، آئین نامه ها ، دستور العمل ها و روسهای ارائه شده ازسوی مقامات مافوق به اجرای فعالیت هائی که به وی ارجاع می شود بپردازد .
کاردان در واقع و در علوم مدیریتی جهانی کسی است که یک درجه از کارگر بالاتر است و چون کار یدی نمی کند می تواند یقه ی سفید بیوشد : یقه سفید ؛ و به تعبیری دیگر همان کار مند است .
معنی و مفهوم کاردان در یک نظام اداری همان است که در آن نظام تعریف شده باشد و به تصویب رسیده باشد .
معمولا" تعریف کاردان در یک نظام اداری همان شرح وظایفی است که در آغاز کار به وی ابلاغ می ود ( کاهی بالای سر وی الصاق می شود ) .
در عمل در ایران(1) کاردان تنها به معنی کسی است که از کاری یک آگاهی کلٌی و سطحی دارد ؛ لیکن به آن کار تسط نداشته و در آن کار به هیچ وجه دارای تخصص کافی نیست . . شاید کاردان را بتوان یک « نیمه متخصص » دانست که در صورت تخصص یافتن به کارشناس تغییر وضعیت می دهد ؛ و لی تا قبل از تغییر وضعیت ، یار و یاور کارشناسان مربوطه است .
(ادامه دارد )
(1) لازم به ذکر است که مدرس این درس ، علیرضا آیت اللهی ، پژوهشگر ، مدرس و استاد دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور ، بخصوص مرکز آموزش مدیریت دولتی کلٌ کشور ، حتی ساعتی در خدمت وزارت آموزش و پرورش ، و تدریس در سطوح مختلف دبیرستان ، پیشدانشگاهی ، دانشگاه های تربیت معلم و فرهنگیان و امثال آنها نبوده است و نیست ؛ و بنابر این متاسفانه تجربیاتی اجرائی در امر آموزش و پرورش کشور ندارد .