مدیریت کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (12) بهبود روشهای کار (4)

مدیریت کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (12) بهبود روشهای کار (4)

بهبود روشهای کار (4)

بر رسی ( تجزیه و تحلیل ) کار

مدیران و سرپرستانی که اصولا" یا آنطور که باید و شاید معتقد به بهبود روشها و توسعه نیستند پس از ترسیم روش و مراحل انجام کار کنونی و مشاهده ی آن ، این روش را مناسب دانسته مورد تائید قرار می دهند ؛ حال آنکه لازم است در باره هریک از این مراحل دقٌت کرده از خود بپرسند :

- آیا اصولا" وجود این مرحله لازم است ؟ و بنابر این :

- نمی توان آن را حذف کرد ؟

- نمی توان آن را به صورتی سریع تر ، کم هزینه ترو بهتر انجام داد ؟ و بنابر این :

- نمی توان آنرا در مرحله ی دیگری ادغام کرد ؟

پاسخ به این سؤالات ، مرحله ی بعد یا پیشنهاد روشی بهتر را تشکیل می دهند که غالبا" در مرحله مربوط به عملیات شغل و بنابر این در ارتباط با نیروی کار قرار دارد .

مدیریت کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (11) بهبود روشهای کار (3)

مدیریت کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (11) بهبود روشهای کار (3)

بهبود روشهای کار (3)

ثبت روش فعلی انجام کار

وقتی هدف ، حل یک یا چند مسئله ی موجود در روش انجام کار و رفع آن مسائل ، یا اصولا" بهبود روش انجام کار به منظور تسریع در تولید ، کاهش هزینه ، و افزایش فایده باشد باید ابتدا دقیقا" به ترسیم و تصویر روش کنونی کار پرداخت . به این منظور :

ابتدا نقطه دقیق آغاز یک کار را تعیین می کنیم

آنگاه به تعیین دقیق نقطه پایان کار می پردازیم 

سپس در ثبت کلٌیه مراحل یا فعالیت های موجود میان این دونقطه می کوشیم

نهایتا" می توان با کاربرد علائم مشهور بهَ

A .S . M . B

این روش را به زیبائی ترسیم کرد :

عملیات را با یک دایره ، بازرسی را با یک مربع ، حمل را با یک فلش ، انبار را با یک مثلث ، تاخیر را با یک مربع مستطیل ایستاده ، عملیات ترکیبی را با مربعی که وسط آن دایره ای قرار گرفته است ، و ... به معنی مثلا" بازرسی حین انجام کار است .

مجموعه این علامت ها تصویری ساده از جریان یا فرایند کار به دست می دهند . 

 

مدیریت کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (10) بهبود روشهای کار (2)

مدیریت کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (10) بهبود روشهای کار (2)

بهبود روشهای کار (2)

انتخاب ِ کار مورد مطالعه برای بهبود روشِ آن

چون مطالعه طبیعتا" نیازمندِ صرف وقت و هزینه است باید در باره کاری انجام گیرد که مطالعه برای بهبود آن و صرفه جوئی در وقت و هزینه آنجام آن کار ، به صرفه بوده باشد و صرفه جوئی حاصل شده از این مطالعه لااقل هزینه ی مطالعه را به طور کامل بپوشاند .

مهم ترین مسائلی که در روش کنونی انجام یک کار سبب نیاز به مطالعه و بهبود آن روش می شوند عبارتند از :

تقسیم غیر منطقی و نامعقول کار میان کارکنان به نحوی که برخی از ایشان به سختی مشغول کار هستند حال آنکه برخی دیگر ، غالبا" به بهانه های مختلف دارای کارهائی سبک هستند یا طی روز بیش از چند دقیقه کار مفید انجام نداده بقیه را عملا" بیکار و فاقد بهره وری هستند .

عدم استفاده از ظرفیت کامل ماشین آلات و تجهیزات ؛ که این امر نیز به عنوان راکد نهادن سرمایه ، عدم اشتغال کامل و عدم بهره وری است .

وجود گلوگاههائی که در آنها قطعات انباشته می شوند .

وجود مناطق کاری که از درجه ایمنی کمتری برخورداراند .

وجود نارضایتی در کار گران که از انگیزش و بهره وری کار آنان می کاهد .

عدم مطلوبیت روش انجام کار .

پس از انتخاب کار مورد مطالعه ، تعریف دقیق و ثبت موارد زیر ضروری است :

نام کار مورد مطالعه

هدف دقیق از مطالعه

نام و نشان مسؤطل مطالعه ( رئیس پروژه )

زمان ، مدٌت و هزینه مطالعه

نام و نشان مدیری که مطالعه را سفارش داده و مسؤولیت عمومی آن را بر عهده گرفته است .

انتخاب کارِ مسئله دار ، توجیه مطالعه ، تقسیم غیر منطقی کار ، عدم استفاده کامل ، گلوگاهها ، کمبود ایمنی ، نارضایتی کارکنان ، عدم مطلوبیت روش

کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (10) بهبود روشهای کار

 کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (10) بهبود روشهای کار

بهبود روشهای کار

بهبود روشهای تولید غالبا " برحسب لزوم ، ضمن انجام کار معمولی و روزمرٌه ، و بنابر این به صورتی مداوم ، در کارگاه صورت می گیرد ؛ و گاه نیز برحسب ضرورتی که پیش می یابد و اهمٌیتی که اصلاح کار می یابد ، این امر در قالب یک پروژه تعریف و توسط پژوهشگران و متخصصان امر ، صورت می گیرد .

پروژه بهبود روشها

پروژه بهبود روشها قاعدتا" و معمولا" منطبق با فرایند کلٌی انجام کار در کارگاه مورد نظر است .

معمولا" در کارگاه های تولید ی  فرایند کار به پنج مرحله یا در هر حال به پنج بخش اساسی تقسیم می شود :

1-   عملیٌات . یعنی هر مرحله از ایجاد تغییرات فیزیکی یا شیمیائی در مورد تولیدی که موضوع هیچ یک از دیگر وظایف کارخانه شناخته نمی شود .

2-   حمل و نقل : انتقال مواد اولیه ، حامل های انرژی و کالای ساخته شده از نقطه ای به نقطه دیگر

3-   بازرسی ، یعنی کنترل کیفیت ، حجم ، وزن و ... سایر مشخصاتی که کالای ساخته شده می بایست برحسب قوانین و مقررات استاندارد ملٌی و جهانی دارا بوده باشد .

4-   توقف یا تاخیر ، یعنی زمانی که هیچ فعالیتی در راه تولید کالا صورت نمی گیرد .

5-   نگهداری : انبار کردن کالای تولیدی و حراست از آن

روش مطالعه در پروژه یا به صورتی عمومی در امر بهبود روشها به چهار مرحله اساسی تقسیم می شود :

1 – انتخاب کار مورد مطالعه

2 – تبت روش فعلی انجام کار

 3 – بررسی ( تجزیه و تحلیل ) روش کار که تخصصی ترین ، مهمترین و بنابر این اساسی ترین مرحله یا بخش از بهبود روشها را تشکیل می دهد .

4 – پیشنهاد روش یا روشهائی بهتر به مدیر یا مدیران مربوط .

بهبود روشها ، پروژه ، عملیات ، حمل و نقل ، بازرسی ، توقف یا تاخیر ، نگهداری ، روش مطالعه درپروژه

مدیریت کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (9) مهندسی سیستمها (2)

مدیریت کارخانه ( سرپرستی کارگاه ) (9) مهندسی سیستمها (2)

مهندسی سیستم ها (2)

تحقیق و توسعه و انگیزش کارکنان

مطالعاتی که تا کنون مورد اشاره قرار گرفت تحت عنوان تحقیق و توسعه نیز می گنجند ؛ منتهی اگر در بهبود روشها ی کار تولیدی فقط به جنبه های فنٌی قناعت شود و توسعه اجتماعی و نقش نیروی انسانی در پیشرفت و توسعه و تعالی در مدٌ نظر نباشد توفیق یا توفیقات حاصله در حدٌ اکثر ممکن نخواهد بود .

بی اعتنائی به طرح مسائل و به ویژه پیشنهادات آنان در تضعیف یا حلٌ مسائل و علاوه بر آنکه مانع بهبود روشهای کار در کارگاه می شود ؛ نهایتا" در توسعه بالقوه بنگاه و حتی کلٌ کشور تاثیر منفی می گذارد و آنان و دیگران را از ارائه پیشنهاداتی بیشتر در راه رشد و توسعه افزونتر هم باز می دارد . جنبه روانی – اجتماعی در این مورد اهمٌیتی بسیار زیاد خواهد داشت (1) .

بنابر این لازم است همانطور که سرپرست کارگاه در صورت بی اعتنائی مدیر تولید و دیگران به پیشنهادات وی یا ردٌ آنها در مقام استدلال بر می آید فرصت استدلال را به سایر اعضاء پیشنهاد دهنده کارگاه نیز بدهد ؛ و پیشنهادات ایشان را حتی الامکان در حضور پیشنهاد دهنده ، و ترجیحا" طی یک جلسه مشورتی ، بررسی کرده در صورتی که واقعا" مردود باشد با ذکر دلیل یا دلایل کافی ، مردود اعلام نمایند .

مطالعه حرکت / مطالعه زمان

مطالعه ی حرکت یا مطالعه شغل و بهبود روشهای کار ، و مطالعه زمان یا مدیریت زمان کار یا زمان سنجی ، معمولا" مکمل و لازم و ملزوم یکدیگر اند ؛ امٌا چون برخی از استادان مدیریتِ تولید آن را به دوبخش تقسیم کرده اند ، و به منظور آسان سازیِ آموزشِ آن به کارکنان می توانند در دوبخش متفاوت مورد مطالعه قرار گیرند :

-       بهبود روشهای کار

-       زمان سنجی

(1) بدترین حالت ممکن که تقریبا" همیشه نتیجه معکوس می بخشد امٌا متاسفانه در کشورهای در حال توسعه ی کم فرهنگ رایج است به سخره گرفتن پیشنهاد دهنده است ...

مهندسی سیستمها ، تحقیق و توسعه ، انگیزش کارکنان ، بهبود روشها ، جنبه های انسانی ، انگیزش کار ، نیروی انسانی ، مشارکت در مدیریت ، طرح مسائل ، ارائه پیشنهادات